Waarom hebben we stress, eten vet en suiker en bewegen te weinig en maken ruzie en oorlog?
Omdat ons 'reptielenbrein' en ons zenuwgestel is ingericht op leven op de savannen en in het bos in groepen van 50 tot 100 mensen, meer dan 10.000 jaar geleden. We hebben andere overlevingsmechanismen 'ingebakken' dan wij in deze moderne wereld nodig hebben.
Wat zijn de gevolgen? Wij willen met elkaar leiden, om beurten op basis van talenten, ervaring en competenties, zoals vroeger in de kleine groepen, niet op basis van hiërarchie in een abstracte rationele organisatie. Dat gedeelde leiderschap heet tegenwoordig heel modern 'gedistribueerd leiderschap', maar is ouder dan de weg naar Rome.
We willen leven en werken op basis van vertrouwen en echt contact met elkaar, niet op basis van een functieomschrijving en aansturing door protocollen en procedures.
We willen, nee, moeten snappen waar we mee bezig zijn, omdat we betekenisvol en zinvol willen zijn, voor onszelf en onze naaste.
In het eBook over mijn werk, zie een fragment daaruit hieronder, werk ik onze zoektocht in een complexe moderne tijd verder uit.
Wat kan jij daar als leidinggevende nu mee doen? Hou het klein en concreet, maak persoonlijk contact, leg constant uit wie jij bent in je werk, wat jij belangrijk vindt en waar je naartoe wil. Praat met je medewerkers over dezelfde persoonlijke onderwerpen en verbind die met het werk, met de organisatie en met klanten. Zo hou je het menselijk in je organisatie, blijven mensen met plezier werken.
Want door aandacht te schenken aan mensen, groeien en bloeien organisaties.
Fragment uit het eBook Team&Result:
Als de context van een organisatie waarin wij werken, uiteindelijk zo bepalend is voor ons gedrag, in wat voor fysieke, sociale en psychologische context leven we dan eigenlijk zelf in deze Westerse wereld? Want die Westerse culturele context bepaalt op een veel hoger of zo je wilt, dieper niveau, wie wij zijn, wat ons zelfbeeld is, wat we dagelijks doen en hoe we dat doen.
Zoals Team&Result gebruik maakt van een tijdsbalk, zo willen wij ook de mens op een grove tijdsbalk plaatsen om zicht te krijgen op ons huidig zijn.
De eerste voorouders van ons menssoort Homo Sapiens (onderzoek wijst uit dat er nog veel meer mens-soorten waren, waaronder de Neanderthaler, de Homo Erectus, de Floresmens, de Naledimens en anderen) verschenen zo’n 200.000 jaar geleden op de aarde, maar onze voor-voor-voor-ouders zijn zeker zo’n vier miljoen jaar oud. De ‘moderne’ samenleving na de jager-verzamelaar ontstond 10.000 à 12.000 jaar geleden. Mensen vestigden zich op één plek (nederzettingen werden dorpen, dorpen werden steden), verbouwde gewassen en gingen steeds ingewikkelder samenlevings- en samenwerkingsverbanden aan. Het schrift ontstond vermoedelijk 5000 à 6000 jaar geleden, spreken konden onze voor-voor-voor-ouders al veel eerder, wellicht honderdduizenden jaren geleden. En daarna ging de ontwikkeling na wat horten en stoten steeds sneller: wetgeving, reizen, techniek, handel, nijverheid en specialisatie, legers en veroveringen, mono-religies, sterke culturele en sociale conventies, helikopters op Mars. Tot de complexe zeer hoogontwikkelde maatschappij van nu.
Verschilt ons DNA en onze hersenstructuur met onze grote denkende en analyserende neocortex, onze instinctieve kleine hersenen en ons oude reptielenbrein, de hersenstam, nu zo met die van onze voorouders van 15.000 jaar geleden?
Die leefden in groepen van zo’n 50 tot 150 mensen, waren grotendeels nomaden en leefden van de jacht en wat ze verzamelden en vonden. De gemiddelde levensverwachting was rond de 20 – 25 jaar met een paar uitschieters naar boven, maar nog veel meer uitschieters naar beneden. Wij komen nu tijdens een gemiddelde winkelmiddag meer mensen tegen dan onze voorouders in hun hele leven. Ziekte en geweld lagen elke dag op de loer en hun hele kleine samenleving was erop gericht dat harde bestaan via bovennatuurlijke goden en natuurverschijnselen te verwerken en een plek te geven. Uit onderzoek blijkt ook dat er veel vrije tijd was en veel gemeenschapszin, men moest natuurlijk wel.
De evolutie gaat weliswaar gestaag door, maar onze huidige hersenstructuur en DNA wijkt niet zo heel veel af van die van de jager/verzamelaar van 15.000 jaar geleden. Dus zijn wij een soort oermensen verdwaald in een moderne tijd.
We zijn ‘hard wired’ om te leven als jager/verzamelaar, maar gekatapulteerd in deze complexe, snelle neurotische samenleving. Ons stress- en overlevingssysteem heeft hier grote moeite mee, met welvaartsziekten, stress, doelloosheid en burn-out als gevolg.
Om het in perspectief te plaatsen: hemelsbreed is het bijna 2.000 kilometer van Utrecht tot Gibraltar; dat is in vergelijk de 200.000 jaar geleden dat de Homo Sapiens verscheen. De intrede van de landbouw en de complexere samenlevingen vonden dan rond Antwerpen plaats, de Middeleeuwen rond Houten en de industriële revolutie in een buitenwijk van Utrecht op nog geen 2 kilometer vanaf het centrum.
Comentarios